ปิโตรเลียม (น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ) เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีบทบาทสำคัญต่อการดำรงชีวิตของคนทั่วโลกในปัจจุบัน ปิโตรเลียมเป็นเรื่องของทุกคนที่ควรรู้และเข้าใจอย่างครอบคลุมตั้งแต่การสำรวจ การผลิต และการจำหน่าย แม้ว่าทุกวันนี้จะมีการพูดถึงปิโตรเลียมกันอย่างมากในประเทศไทย แต่บางครั้งการพูดหรือการวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปิโตรเลียมโดยปราศจากความเข้าใจในส่วนของธรณีวิทยาปิโตรเลียม ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการสำรวจปิโตรเลียมแล้ว ก็อาจจะทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้ เนื้อหาต่อไปนี้เป็นข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับปิโตรเลียมที่คนไทยต้องรู้และเข้าใจแม้ว่าจะไม่ใช่นักสำรวจ

หลังจากฤดูหนาวผ่านพ้นไป ก็ถึงเวลาของฤดูแห่งการออกภาคสนาม ปีนี้ผมเดินทางตามเพื่อนนักธรณีไปออกภาคสนามที่ประเทศสเปน โดยมีพื้นที่ศึกษาอยู่ที่บริเวณเทือกเขาที่เป็นรอยต่อระหว่างประเทศสเปนและฝรั่งเศส เทือกเขาแห่งนี้มีชื่อว่า ไพเรนีส์ (Pyrenees) ซึ่งเกิดจากการชนกันของแผ่นเปลือกโลกไอบีเรียกับแผ่นยุโรปตั้งแต่มหายุคมีโซโซอิก (~250 ล้านปี) 

หลังจากวันศุกร์ที่ผ่านมาหลายคนคงได้รู้จักพระราชวังบัคคิงแฮม ในกรุงลอนดอน สถานที่ที่เจ้าชายวิลเลี่ยมจุมพิตเคท มิดเดิลตัน จนเป็นภาพที่ตราตรึงใจคนไปทั่วโลกเป็นอย่างดี ภาพที่ถูกฉายซ้ำแล้วซ้ำอีกก็อดสงสัยไม่ได้ว่าผนังที่อยู่เบื้องหลังฉากรักสุดโรแมนติกนี้ประกอบไปด้วยหินอะไร ในระหว่างร่วมพิธีผ่านทางยูทูปเราก็ทำการค้นหาข้อมูลไปด้วย แล้วก็ได้พบคำตอบที่น่าสนใจ

เกมออนไลน์จาก National Geographic ให้ความรู้เกี่ยวกับไดโนเสาร์ เล่นได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ คล้ายกับเกม mahjong solitaire/Taipei คลิกเล่นตามลิงค์ Online Game: Dig for Dinosaur Bones

Geothermal Energy Association ได้เผยแพร่เอกสารฉบับล่าสุดเกี่ยวกับพลังงานความร้อนใต้พิภพ (Geothermal 101: Basics of Geothermal Energy Production)  ซึ่งเป็นเอกสารที่ให้ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับพลังงานความร้อนใต้พื้นพิภพและการนำไปใช้ประโยชน์ ซึ่งตั้งแต่ระดับครัวเรือนไปจนถึงโรงงานอุตสาหกรรม

  รอบรู้ธรณีไทย 11 – ขุมทรัพย์ใต้พิภพ Underworld Treasure  แร่ เป็นสารอนินทรีย์ที่เกิดเองตามธรรมชาติ มีสมบัติหลากหลายตามชนิด และส่วนใหญ่มีประโยชน์ต่อมนุษย์ทั้งทางตรง และทางอ้อม ในธรรมชาติแร่ชนิดหนึ่งอยู่ปะปนกับแร่อื่น จึงต้องแยกเสียก่อน มวลธรณีที่พบแร่เศรษฐกิจมากและยังไม่ได้แย ก เรียกว่า สินแร่ (เช่น ฮีมาไทต์ คือสินแร่เหล็ก ถลุงแล้วได้ เหล็ก) ประเภทของแร่ แบ่งใหญ่ตามสมบัติ ได้แก่ แร่โลหะ และแร่อโลหะ แร่โลหะที่พบในประเทศไทย เช่น เหล็ก ดีบุก สังกะสี ตะกั่ว เงิน ทอง ฯลฯ และแร่อโลหะ เช่น ยิปซัม ทัลก์ แคลไซต์ แร่ใยหิน ฯลฯ หรือแบ่งตามประโยชน์ เช่น แร่รัตนชาติ หรือแร่เชื้อเพลิง แร่รัตนชาติ แบ่งกลุ่มเป็น เพชร และพลอย (พลอยยังแบ่งย่อยอีกหลายกลุ่ม เช่น ทับทิม ไพลิน พลอยเขียว บุษราคัม นิล ฯลฯ) […]

  รอบรู้ธรณีไทย 9 – ตามรอยไดโนเสาร์ไทย Thai Dinosaurs  ฟอสซิล (ซากดึกดำบรรพ์) เกิดจากการเกิดชั้นหินตะกอนทับถมปกคลุมซาก สิ่งมีชีวิต ไดโนเสาร์ที่พบในประเทศไทยมีทั้งกลุ่ม ซอโรพอด (ไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่) เช่น ภูเวียงโกซอรัสสิรินธรเน เป็นกระดูกจำนวนมากค่อนข้างสมบูรณ์ กลุ่ม เทอโรซอร์ (ไดโนเสาร์กินเนื้อสองขา) เช่น สยามโมไทรันนัสอิสานเอนซิส ต้นตระกูลของทีเร็กซ์ เป็นกระดูกครึ่งตัว กลุ่ม ซิตตาโกซอร์ (ไดโนเสาร์ปากนกแก้ว) เป็นกระดูกขากรรไกร กลุ่ม คาร์โนซอร์ (ไดโนเสาร์ล่าเนื้อขนาดเล็ก) เป็นรอยเท้าจำนวนมาก   ต้นฉบับ: รอบรู้ธรณีไทย  ผลิต: สำนักธรณีวิทยา กรมทรัพยากรธรณี (Thailand’s Department of Mineral Resources) http://www.dmr.go.th

  รอบรู้ธรณีไทย 8 – ฟอสซิลไทย Fossil in Thailand  แหล่งซากดึกดำบรรพ์ทำให้รู้ความเป็นมาของส ิ่งมีชีวิต เช่น มนุษย์เกิดขึ้นเมื่อ 5 ล้านปี หรือเป็นหลักฐานว่า เปลือกโลกเปลี่ยนแปลงทำให้แผ่นดินจมลงกลาย เป็นทะเล หรือทะเลยกตัวขึ้นกลายเป็นแผ่นดิน ฟอสซิลพบเฉพาะในหินตะกอน และมักพบโดยบังเอิญ ในประเทศไทยพบทั้งฟอสซิลของ หอยโบราณ หอยกาบยักษ์ ปลาน้ำจืดโบราณ เฟิร์น พืชน้ำ หนอนโบราณ ช้างโบราณ จระเข้ วัว เอป (ลิงโบราณบรรพบุรุษของลิงไร้หางและมนุษย์)   ต้นฉบับ: รอบรู้ธรณีไทย  ผลิต: สำนักธรณีวิทยา กรมทรัพยากรธรณี (Thailand’s Department of Mineral Resources) http://www.dmr.go.th

  รอบรู้ธรณีไทย 1 – รู้เรื่องโลก Introduction to Geology & Structure and Evolution of Earth  ความหมายและความสำคัญของธรณีวิทยา วิธีการทางธรณีวิทยา สัณฐานของโลก องค์ประกอบภายในโลก (เปลือกโลก เนื้อโลก แก่นโลก) ทฤษฎีทวีปเดียว (แพนเจีย) การเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก   ต้นฉบับ: รอบรู้ธรณีไทย  ผลิต: สำนักธรณีวิทยา กรมทรัพยากรธรณี (Thailand’s Department of Mineral Resources) http://www.dmr.go.th